دکتر برمک قنبرپور، نمایندۀ انجمن ملی صنایع پلیمر ایران در اجلاس INC-4 گفت: «باید حتما صبر کنیم تا اجلاس پنجم در کشور کره جنوبی برگزار شود و سپس می‌توان گفت که آیا مسیری که این اجلاس در حال طی کردن است مثبت بوده یا به نوعی در مسیری قرار گرفته که به نفع منافع ملی کشور ما نیست. در حال حاضر نمی‌توان قضاوت کرد، چرا که ما هم‌اکنون در اجلاس چهارم در حال شنیدن نظرات مختلف در خصوص پیش‌نویس اولیه هستیم و باید دید در اجلاس پنجم چه رخ خواهد داد و خروجی نهایی این اجلاس چه خواهد بود.»

 

روند مذاکرات در اجلاس INC-4 این ظن را به وجود می‌آورد که  قصدی مبنی بر تغییر کلی روند تولید پلیمرها از منابع فسیلی به منابع غیرفسیلی با بهانۀ محیط‌زیستی در میان است و بنیان‌گذاران این سند توقف تولید، عرضه، فروش و صادرات محصولات پلاستیکی تولید شده با مواد پلیمری بر پایۀ فسیلی را خواستارند. موضوعی که منافع ملی و اقتصاد کشور ما و کشورهای حاضر در گروه هم‌فکر ما را با مخاطرات زیادی مواجه خواهد ساخت.

 

با  توجه به تأثیر این سند در تجارت داخلی و خارجی صنعت پلیمر و ایجاد ممنوعیت‌ها و محدودیت‌هایی در تولید، که بدون شک آثار ملی بر جا خواهد گذاشت، انجمن ملی صنایع پلیمر ایران اقدام به اعزام نمایندگانی به اجلاس INC-4 در اتاوا نموده است تا با افزایش قدرت چانه‌زنی در سطح بین‌المللی از تصویب قوانینی ضد منافع ملی و بومی کشورمان دفاع  کند.

 

در ادامه گفتگوی دکتر برمک قنبرپور، نمایندۀ انجمن ملی صنایع پلیمر ایران در اجلاس INC-4 با این انجمن، در رابطه با دلایل اهمیت سند الزام‌آور مقابله با آلودگی پلاستیک‌ها را خواهیم خواند.

 

▪️ دلیل اهمیت اجلاس INC-4 چیست؟ این اجلاس چه تاثیری بر تجارت جهانی دارد؟ تا چه میزان بر تجارت کشور ما ( داخلی و خارجی) تاثیر خواهد داشت؟

اجلاس INC اجلاس مذاکرات میان‌دولتی سازمان ملل متحد است که بر مبنای درخواست انجمن محیط‌زیست سازمان ملل تشکیل شد. دورۀ اول این مذاکرات در کشور اروگوئه بود، دورۀ دوم آن نیز در پاریس و دورۀ سوم آن در کشور کنیا برگزار شد. در حال حاضر نیز دورۀ چهارم آن در کشور کانادا در حال برگزاری است. دورۀ پنجم آن هم که در واقع دورۀ نهایی این اجلاس خواهد بود در کشور کره جنوبی برگزار خواهد شد و در آنجا قرار است لایحۀ مقابله با آلودگی پلاستیکی نهایی شود. خروجی دورۀ سوم این اجلاس که در کنیا برگزار شد نسخۀ صفر پیش‌نویس سند مقابله با آلودگی پلاستیک‌ها بود که مبنای مذاکراتINC-4  در کانادا است.

این اجلاس برای کشور ما از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چرا که تاثیر بسیار مهمی بر روند تولید، مصرف، صادرات و واردات کشور دارد. در واقع تمام شاخص‌های کسب و کار صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و صنایع تکمیلی پتروشیمی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از آنجایی که اقتصاد کشور ما نیز به نوعی وابسته به صنایع نفت و گاز، صنایع پتروشیمی و صنایع تکمیلی پتروشیمی است، پس طبیعتاً تأثیر بسیار مهمی بر اقتصاد ما خواهد گذاشت.

 

▪️ آیا لایحۀ مقابله با آلودگی پلاستیک‌ها در مسیر درستی قرار دارد و راهگشا خواهد بود؟

واقعیت این است که در حال حاضر نمی‌توان پاسخ درستی به این سوال داد. اما از آن‌جایی که اکثر قریب به اتفاق کشورها در این اجلاس حضور دارند و طبیعتاً نظرات مختلف از تمامی افرادی که اعزام شده‌اند شنیده خواهد شد، این اتفاق خوبی است چرا که طبیعتاً از بین تضارب آرا و شنیدن نظرات مختلف می‌توان به یک نتیجۀ درست رسید. به همین دلیل هم می‌توان گفت که  این اجلاس به سمت جلو در حال حرکت است.

البته تفاوت بسیار زیادی بین اولویت‌ها و الزامات کشورها وجود دارد و رسیدن به یک بیانیۀ واحد که نظرات تمامی شرکت‌کنندگان و کشورها در آن تامین شود کار را کمی سخت می‌کند. اما برای قضاوت کردن کمی زود است و نمی‌توانیم بگوییم مسیر این اجلاس درست است یا خیر.

بنابراین من فکر می‌کنم که باید حتما صبر کنیم تا اجلاس پنجم در کشور کره جنوبی برگزار شود و و بعد از آن می‌توان گفت که آیا مسیری که این اجلاس در حال طی کردن است مثبت بوده یا به نوعی در مسیری قرار گرفته که به نفع منافع ملی کشور ما نیست.

در حال حاضر نمی‌توان قضاوت کرد، چرا که ما هم‌اکنون در اجلاس چهارم در حال شنیدن نظرات مختلف در خصوص پیش‌نویس اولیه هستیم و باید دید در اجلاس پنجم چه رخ خواهد داد و خروجی نهایی این اجلاس چه خواهد بود.

 

▪️ به نظر شما ایران می‌تواند به همراه کشورهایی که موضع مشترک دارند، روند اجلاس را تغییر داده و در جهت منافع ملی کشورمان هدایت نماید؟

ایران تاکنون نقش مهمی را ایفا کرده است، چرا که بسیار فعالانه در این اجلاس شرکت کرده و به بهترین نحو ممکن توانسته نظراتش را در رابطه با منافع ملی کشورمان بیان کند.

بنا بر آنچه که گفته شد، گفتن این‌که ایران می‌تواند روند اجلاس را تغییر دهد شاید تعبیر درستی نباشد، زیرا ما هنوز نمی‌توانیم قضاوت کنیم روند اجلاس به چه ترتیبی پیش خواهد رفت. اما چیزی که اهمیت دارد این است که ما بتوانیم الزامات خودمان را بیان کنیم و نهایتاً بتوانیم روند اجلاس را تا حدی به سمتی ببریم که منافع کشور ما نیز در این اجلاس دیده شود.

 

▪️ اگر این لایحه به تصویب برسد آیا کشور ما برای اجرای آن آماده است؟ زیرساخت‌های لازم را برای اجرا داریم؟

باید این بحث را اینطور عنوان کنیم که یکی از مسائلی که ایران و بسیاری دیگر از کشورها بر آن تاکید دارند، این است که اگر به هر شکل و هر نوعی سند مقابله با آلودگی پلاستیک‌ها نهایی شود، باید رویکرد حرکت کشورها برای برآورده‌سازی الزامات سند به صورت تدریجی اتفاق بیفتد.

یعنی به یک شکلی باشد که کشورها فرصت کافی را داشته باشند تا الزامات تعهدآور و داوطلبانۀ این سند را برآورده سازند. قطعاً اینکه در یک زمان کوتاه تمامی کشورها بتوانند کل این الزامات را برآورده سازند امکان‌پذیر نخواهد بود. باید به کشورها فرصت داده شود و شرایطی فراهم شود تا حرکت کشورها به سمت برآورده‌سازی الزامات این سند را تسهیل نماید.

این شرایط می‌تواند هم در زمینۀ آموزش باشد و هم بحث زیرساخت‌ها و منابع را در بر بگیرد. از سوی دیگر مسائل مالی مربوط به این سند نیز باید مورد ارزیابی قرار گیرد. این موارد می‌توانند یک رویکرد کلی و مشترک بین کشورها به وجود بیاورند و راه را برای رسیدن به اجرای سند الزام‌آور مقابله با آلودگی پلاستیک‌ها هموار سازند.

بدیهی است که بشر نمی‌تواند پلاستیک را از زندگی خود حذف کند و این مسئله خیلی دور از ذهن است. نگاه اجمالی به پیرامون‌مان نشان می‌دهد که پلاستیک نقش مهمی را در زندگی بشر ایفا می‌کند و تصور زندگی بدون پلاستیک به این معناست که خیلی از اقلام ضروری از زندگی بشر حذف شود که این کار قابلیت اجرایی شدن ندارد. اما چیزی که اهمیت دارد این است که بتوانیم پسماندهای پلاستیکی خود را به نوعی مدیریت نماییم. این مسئله صرفا به پلاستیک‌ها ختم نمی‌شود، بلکه باید به طور کلی بازیافت پسماند را مدیریت نمود.

این در شرایطی است که امروزه در دنیا چیزی کمتر از ده درصد پلاستیک‌ها بازیافت می‌شوند. در حالی که پتانسیل بازیافت در خصوص پسماندهای پلاستیکی بسیار بالا است. حدود پنجاه درصد پلاستیک‌ها در خاک دفن می‌شوند. حدود بیست درصد از آن‌ها سوزانده می‌شوند و حدود بیست درصد از آن‌ها نیز در طبیعت رها می‌شوند. بنابراین بیش از نود درصد پلاستیک‌هایی که تولید شده و به مصرف می‌رسند پتانسیل بازیافت دارند.

توجه به اقتصاد چرخشی بسیار مهم است اما باید شرایطی فراهم شود که جمع‌آوری پلاستیک‌ها و انتقال آن‌ها به سایت‌های بازیافت و همینطور بازیافت پلاستیک‌ها تسهیل شود. بدین ترتیب می‌توان خطرات محیط‌زیستی پلاستیک‌ها را نیز تعدیل کرد و به حداقل رساند.